De longlist Debutantenschrijfwedstrijd 2019|2020

Ivonne - fictie

Spinnenwebben 


Emmen 2019

Nick bevindt zich in het hart van het labyrint dat hij zelf heeft gecreëerd. Een netwerk van  onzichtbare lijnen met een constante stroom aan digitale gegevens. Virtuele draden waar hij naar believen aan kan trekken en die hij als een geoefend poppenspeler naar zijn hand kan zetten.

Als een spin wacht hij in het midden van het web tot hij genadeloos kan toeslaan. Want geduld heeft hij; hij kan wachten. Gebiologeerd staart hij naar de groene pixels op het scherm die uitdagend flikkeren. De lichtpuntjes komen nog meer tot hun recht doordat de kamer in duisternis is gehuld. Slechts door een spleet tussen de gordijnen valt een smalle streep zonlicht op de vloerbedekking. In de kamer is het een wirwar aan moederborden, elektronische onderdelen, beeldschermen en harde schijven. Hanenbalken doorkruisen het plafond van zijn zolderkamer. Hij gebruikt ze praktisch en hangt zijn kabels er overheen. Zijn opleiding heeft hij nooit afgemaakt. Hij past niet in een schools systeem en het lukt hem ook maar niet om vrienden te maken, maar de digitale wereld intrigeert hem mateloos. Hij kan zich niet voorstellen hoe al die informatie door een oneindige combinatie van nullen en enen zomaar in zijn schoot wordt geworpen. Het is slechts een kwestie van tijd voor zijn slachtoffers op zijn links klikken en hun codes klakkeloos invoeren. Met een paar muisklikken kan hij vervolgens de bedragen naar verschillende bankrekeningen doorsluizen. Een intrigerend spel waarbij hij voorzichtig, als een koorddanser die zijn balans op het touw boven het ravijn moet bewaren, balanceert op de virtuele draden van de digitale wereld. Met precisie weet hij informatie te vergaren terwijl zijn internetadres aan het Tor-netwerk gekoppeld is waardoor zijn IP-adres niet te traceren is. 

Tuurlijk zijn de grote sommen geld aantrekkelijk, maar dat is niet alles. Theoretisch heeft hij al genoeg om op zijn lauweren te kunnen rusten dus nee, het is niet alleen het financiële gewin. Wat hem vooral fascineert is de naïviteit waarmee zijn slachtoffers telkens weer in de val lopen, de spanning om uit handen van de autoriteiten te blijven en de macht die hij voelt als hij als een keizer door zijn digitale rijk paradeert.


Het Ellertsveld 1600

In het Drenthe landschap, een curieuze combinatie van heidevelden, moerassen, zandverstuivingen en vochtig veen, dwalen twee reuzen rond. Ellert en zijn zoon Brammert, rovende reuzen die nietsvermoedende reizigers hun geld afhandig maken.


Op een ochtend zit Brammert op zijn knieën en bestudeert een voor hem minuscuul spinnenweb. Op de zorgvuldig gesponnen draden weerkaatsen dauwdruppels de zonnestralen van het ochtendgloren. Mist hangt in flarden over het moeras, ondefinieerbare vormen die de mensen angst aanjagen; het zouden de geesten van overleden heksen zijn. Witte wieven noemen ze ze. Brammert lacht daar verachtelijk om: wat is het toch een dom volk, die mensen uit het dorp. Hij voelt zich thuis op de vlakte, kent haar als zijn broekzak. 

De hele ochtend heeft hij rondgestruind over het heideveld met zijn zandverstuivingen. Zelfs de moerassige delen ontsnapten niet aan zijn aandacht; hoppend van half verrotte boomstammen en stenen naar droge stukken wist hij zijn voeten droog, of in elk geval semi droog, te houden. 

Nu heeft hij zich uitgeput op zijn knieën laten vallen en steekt zijn neus bijna in het spinnenweb. Een zojuist gevangen insect vecht voor zijn leven, maar gaat onherroepelijk zijn ondergang tegemoet. Er is geen weg meer terug. Opeens hoort Brammert gegil achter zich. Hij kijkt op en ziet een dorpeling in vliegende vaart bij hem vandaan rennen. Hij zucht; het is altijd hetzelfde. Door zijn postuur is hij gedegradeerd tot een misfit, een monster waar iedereen bang voor is. En dus houden hij en zijn vader zich schuil in een hol dat verscholen ligt tussen moerassen en zandverstuivingen. Ze slapen op graszoden die ze bedekt hebben met schapenvachten, vuile vachten die aangevreten zijn door ongedierte. 


Emmen 2019 

Gekluisterd aan zijn stoel staart Nick naar het scherm. Zijn sigaret versmeult langzaam in de asbak als zijn aandacht plotseling verstoord wordt. Door de spleet tussen de gordijnen schijnt blauw licht de schemerige ruimte in. Hij rukt het gordijn opzij en constateert dat het de zwaailampen van een politieauto zijn. Maar hoe hebben ze hem kunnen vinden? Dat is onmoge… Er wordt op de deur gebonsd: politie, open doen! Meteen delete hij waar hij mee bezig is en probeert zoveel mogelijk bestanden te verwijderen en kabels los te trekken, maar het heeft geen zin. Met een koevoet ramt de politie de deur in, rent de trap op en valt zijn kamer binnen. Alles wordt in beslag genomen en geboeid wordt hij afgevoerd.


Het Ellertsveld 1600

Brammert is weer alleen. Opnieuw richt hij zijn aandacht op het spinnenweb. De worsteling van het insect veroorzaakt trillingen die op hun beurt de aandacht van de spin trekken. Hij komt uit zijn schuilplaats tevoorschijn en dient het slachtoffer gif toe waardoor hij weerloos wordt. Toch is hij nog bij bewustzijn als de spin hem zorgvuldig met zijn spinnendraad omwikkelt. Opeens krijgt Brammert een idee: wat als hij en zijn vader ook eens kris kras draden over de vlakte zouden spannen? Draden die de karrensporen op meerdere plaatsen kruisen. En wat als ze die draden vervolgens verbinden met een bel in hun hol? Hij geeft zelf het antwoord: dan zouden ze altijd geattendeerd worden op reizigers die zich in het gebied wagen. 

En zo luidt vanaf dat moment onverbiddelijk de bel in het hol van de reuzen zodra de hoeven van een paard of de vermoeide voeten van een eenzame reiziger achter de draden blijven haken. Als Pavlov-honden trekken vader en zoon er met knuppels op uit om de reizigers neer te slaan en zo hun bezittingen afhandig te maken. De rijkdommen stapelen zich op ...


Het Emmens politiebureau 2019

'Waarom,' had de politieagent hem gevraagd, 'waarom gooit een intelligente jongen zoals jij zijn leven zo te grabbel?' Hij had het niet onvriendelijk gevraagd, meer alsof het lot van deze jongen hem echt aanging, alsof hij zich werkelijk verwonderde over het feit dat iemand met zo'n stel hersens die gebruikt om anderen te bestelen.

In de eenzaamheid van zijn cel heeft hij niets beters te doen dan de vraag van de beambte tot zich door te laten dringen. Ja, waarom deed hij het eigenlijk? Over het antwoord hoeft hij niet lang na te denken.


Het Ellert en Brammert-museum in Schoonoord 2001 

Als klein jochie loopt hij aan de hand van zijn oma door het openluchtmuseum in Schoonoord; een museum dat het leven van de inwoners van Drenthe in het verleden laat zien. Een plaggenhut, een ouderwets schooltje, een smederij en zelfs een gevangenis. Leuk, maar is het niet de legende van Ellert en Brammert die zo tot zijn verbeelding spreekt? Zijn het niet de draden die de reuzen over de heide, door de moerasvelden en over de karrenpaden spanden die hem zo mateloos intrigeren? En dus heeft hij zowel bewust als onbewust zijn hele jeugd op het idee voor zijn eigen spinnenweb gebroed: hoe kun je via onzichtbare lijnen mensen geld afhandig maken? Zijn masterplan voor digitale oplichting was geboren. 

Ondanks alles verschijnt er een grijns op zijn gezicht. Stiekem is hij best trots: hij is gewoon een soort van moderne Ellert en Brammert.


Het Emmens politiebureau 2019 

Nu pas herinnert hij zich het laatste deel van de volkslegende. Aan hun rijkdom hadden Ellert en Brammert niets: die stapelde zich hoog op in hun hol onder de grond. En hadden ze niet uit pure eenzaamheid een meisje uit het nabije dorp Orvelterveen ontvoert? De uitkomst van de legende was al evenmin rooskleurig: na zeven jaar wist het meisje te ontsnappen door tijdens het scheren Ellert de strot af te snijden. Vanaf dat moment had Brammert slechts een alles verterende wraak als gezelschap. 

Nick kijkt om zich heen in de geïsoleerde ruimte: de grijze wanden, de toiletpot die vastgeschroefd zit in de betonnen vloer, het luikje in de deur waardoor hij voortdurend bespied wordt … Zit er dan toch een kern van waarheid in de oude volkslegende?


Feedback

Verrassende vorm, waarbinnen de wisseling van perspectief erg goed werkt.