De longlist Debutantenschrijfwedstrijd 2019|2020

Rifka - fictie

Jij zou dat heel anders doen


Ik zal het maar eerlijk zeggen. Ik vond haar een ordinaire bruid.’ Zijn moeder liet haar gebruikelijke stilte vallen, die stilte waarin je diende te beamen dat ze een punt had. Florian focuste zijn blik op het glas witte wijn voor hem. Het geroezemoes van andere gasten op het terras maakte zijn zwijgen iets minder nadrukkelijk. Heleen had niets in de gaten. Zij was het die gretig het zwijgen doorbrak met een uiteenzetting van het overvloedige gebruik van make-up en haarlak door haar dochter: ‘Die foundation lag er werkelijk metersdik bovenop. En dan die rouge, het leek wel Indianen-oorlogsverf! Een bruidje hoort naturel te zijn, met kleine blosjes en losjes opgestoken haar. Ik vond het jammer, hoor. Maar goed, ieder zijn smaak. Ik heb er verder ook geen oordeel over.’

Florian zweeg. Hij keek naar zijn moeder. God, wat werd ze oud. De rimpels in haar gezicht lagen als droge rivierbeddingen in een door de zon geblakerd woestijnlandschap. Al die jaren van haar aangedaan onrecht en niet waargemaakte verwachtingen hadden haar lippen dun gemaakt en haar dikke, opgestoken haar, dat nu honingblond geverfd was, grijs. Boven haar donkerblauwe pantalon droeg ze een wit zijden bloesje. Om haar dunne gebruinde vingers gouden ringen, erfstukken, elk met een eigen verhaal.

Jullie zijn zo verschillend’ ging ze verder. ‘Als we vroeger thuis een verjaardag hadden, zat Aimée te mokken in een hoekje. Jij bewoog je van de ene naar de andere gast. Voor iedereen een aardig woord. Hooguit acht jaar oud en toen al een echte diplomaat!’

Mam, Aimée was gewoon verlegen. Ze vond het eng zomaar op mensen af te stappen. Dat heeft ze nog steeds.’ Heleen mopperde dat hij het niets steeds voor haar moest opnemen, dat Aimée vroeger ook niks aardig tegen hem was geweest.

Ik heb eigenlijk niet zo’n zin meer in die verhalen over haar,’ zei Florian.

Zijn moeder trok haar wenkbrauwen op, tegelijk met haar schouders en zei: ‘Ik vind er verder ook niks van maar ze is gewoon heel anders dan jij.’

In de verte, ergens om de hoek van zijn gedachten, hoorde hij Heleen doorpraten. Het was hooguit 10 minuten lopen geweest, van Buitenlandse Zaken naar Het Plein. Hij had met haar afgesproken bij Café De Eeuwige Jachtvelden. Wel twintig keer had hij in zijn hoofd geoefend hoe hij het nieuws wilde vertellen. En terwijl zijn moeders stem als een ruis op de achtergrond aanwezig bleef, deed hij het een eenentwintigste keer.

Flo, relax!’ had Kelly die ochtend nog gezegd. ‘Het maakt niet uit hoe je het brengt, ze zal zich hoe dan ook beledigd voelen. Zo is ze nu eenmaal.’ Kelly had eraan toegevoegd dat het nu eens voor één keer niét de Heleen-show zou worden.

Zijn moeder veegde behoedzaam wat lippenstift van haar glas rode wijn.

Vind je ook niet, lieverd?’

Huh, wat?’

Nou, wat ik zeg! Dat dat zo onuitstaanbaar is, van die mensen die het alleen maar over zichzelf hebben. Snap je wat ik bedoel?’

Ik snap het helemaal mam, volledig,’ antwoordde hij.

Zie je nou wel, jij begrijpt me. Je bent gewoon de meest emotioneel intelligente van mijn kinderen. Jij houdt je nog een beetje met je ouwe moedertje bezig.’

Florian zweeg weer.

Bij jou nog nieuws?’ vroeg Heleen met die vlakke intonatie in haar stem, die taal zonder woorden uit Moederland die Florian na 30 jaar oefening zo feilloos kon lezen als: Bij jou nog nieuws? Maar antwoordt in godsnaam niet want ik verveel me bij voorbaat al te pletter.

En of ik nieuws heb, dacht Florian. Maar dit was niet het moment. Nog niet. ‘Niet echt’, antwoordde hij, ‘alles zijn gangetje.’

Mooi. En schilder je nog wel eens? Daar had je toch altijd zo’n plezier in?’

Daar had zijn moeder warempel een aan hém gerichte, gepersonaliseerde vraag geproduceerd! Misschien had hij dan toch te hard over haar geoordeeld. Florian voelde een lichte stroom energie door zich heengaan. Hij vertelde dat hij net zijn derde les portretschilderen had gehad. Heleen speelde ondertussen met het sluitinkje van het parelknopje in haar oren. Dat deed ze vaker als ze ergens anders was met haar gedachten. ‘Het is zo fijn, mama! Ik had al zo lang niet geschilderd en nu ik het weer doe, weet ik wat er ontbrak. ‘Hmm’ zei Heleen. ‘Het lijkt me zo bedompt op zo’n zolder met zijn allen. Waarom neem je het tennissen niet weer eens op? Lekker in de buitenlucht zou je goed doen.’ Ze vertelde hoezeer ze daar zelf van had genoten vroeger, hoe ze wat had afgegiecheld met haar vriendinnen op de baan, hoe goed die witte plooirokjes haar hadden gestaan en hoe de jongens van de tennisclub… Florian hoorde het niet meer.

Terwijl hij in zijn hoofd voor de tweeëntwintigste keer zijn verhaal repeteerde, was Heleen weer teruggekeerd naar de bruiloft van Aimée. Nu was ze het niets eens met de gang van zaken tijdens het speechen. Iedereen wist toch dat volgens de etiquette de vader van de bruid als eerste moest speechen? En daarnaast had Aimée haar de hele dag ook nauwelijks gesproken. Florian voelde hij hoe hij steeds geïrriteerder raakte van haar gemopper op zijn zus. Nee, dit was misschien niet het moment om zijn nieuwtje te brengen.

Ach mam, op zo’n bruiloft moet ze met honderden mensen spreken, daar bedoelde ze toch niks mee.’

Ja, maar ik ben niet ‘Honderden Mensen’, ik ben ‘De Moeder van de Bruid!’’

Ja, en?’

Nou, dus.’ Heleen had haar benen over elkaar geslagen en vinnig ritmisch tikte ze met haar rode mocassin tegen de tafelpoot.

Maar wat doet het ertoe. Ik denk er verder ook niks van.’ Zijn moeder wist zeker dat hij het anders zou doen als hij ging trouwen, in stijl ook, op een klassieke locatie met goed eten en voor elke gast de juiste plek bij de tafelschikking. ‘Maar dan eerst nog even een vrouw vinden, hè!’ Ze probeerde die laatste opmerking, door een tikje met de bovenkant van haar rechterhand tegen zijn dij, tevergeefs als een grapje te vermommen.

Florian had inmiddels zijn donkerblauwe jasje uitgetrokken en zijn witte hemdsmouwen opgestroopt. Hij zette zijn zonnebril op. ‘Die heb ik al, mam.’

Ja, Kelly. Maar je weet stiekem zelf toch ook wel dat dat geen lang leven beschoren is? Jij hebt iemand nodig van je eigen kaliber.’

Florian voelde hoe de donkere haartjes op zijn gebruinde armen recht overeind gingen staan en hoe zijn spieren in armen en benen zich spanden. ‘Ze wordt anders dit jaar heel waarschijnlijk opgenomen in het diplomatenklasje.’ Meteen kon hij zich wel voor zijn kop slaan. Zat hij Kelly hier nu te verdedigen of het zijn moeder naar de zin te maken?

Dat is heel mooi, lieverd. Maar kijk toch eens naar jezelf. Je bent zo’n knappe vent. Daar moet je van profiteren! Ik heb spijt dat ik dat vroeger zelf niet heb gedaan.’ En ze vertelde weer over de mannen die om haar heen zwermden als vliegen rond de strooppot, over hoe ze dan niks doorhad en dat dat natuurlijk ook deel van haar charme was geweest, dat bleue. ‘Maar ja, ik bleef aan de eerste de beste hangen. Je vader.’

De spieren in Florians kaken verstrakten. ‘Mam, ik ben dol op Kelly. Ze is niet zomaar iemand, ze kent me door en door.’

Dat zal wel, maar ze zal je nooit zo goed kennen als ik jou ken. Ik ken elke vezel van jou. Ik heb je billen nog ingesmeerd bij het verschonen. Ik heb je piemeltje nog vastgehouden toen je leerde plassen.’

Florian kon de slok wijn die hij net genomen had niet meer doorslikken. Ze had het echt gezegd. Zonder een zweem van humor. Elke vezel van Florian wilde in een champignon-vormige wolk uiteenspatten. Alsnog kreeg hij de slok weg. Hij nam er meteen nog maar één.

Ik ga even naar de WC, mama.’ Florian liep het café in, rekende af bij de bar en waste bij de WC zijn handen. Hij liet het koude water minutenlang over zijn polsen stromen. Langzaam werd hij rustiger.

Zo, jij nam de tijd.’ Florian negeerde de opmerking.

Ik moet gaan mam, een collega belde net, spoedoverleg over Irak.’

Heleen vertrok haar mond tot een nog dunner streepje. Ze stootte haar laatste hap adem demonstratief door haar neus weer naar buiten.

Nou, dan heb ik dus wéér niets over jou gehoord’ zei ze. ‘Dat mijn eigen kinderen nou nooit iets met me delen, dat vind ik zo jammer.’

Florian gaf zijn moeder een vluchtige zoen op haar wang. ‘Nou mam, geniet nog even van de zon.’

En toen, zonder dat hij er zelf nog op had gerekend, hoorde hij zijn stem in de verte zeggen: ‘En oh ja, voor ik het vergeet. Kelly en ik gaan trouwen deze winter, op dat strandje op Sint Maarten. Met zijn tweetjes. Geen gasten. Geen feest.’

Heleen keek hem zonder enige expressie aan. ‘Ik heb nog een wijntje voor je besteld en de rekening is betaald. Ik moet nu rennen, mam. Dag.’




@page { size: 210.01mm 297mm; margin: 20mm } p { margin-bottom: 2.47mm; direction: ltr; color: #00000a; line-height: 120%; text-align: left; orphans: 2; widows: 2; background: transparent } p.western { font-family: "Liberation Serif", sans-serif; font-size: 11pt; so-language: nl-NL } p.cjk { font-family: "Droid Sans Fallback"; font-size: 11pt; so-language: zh-CN } p.ctl { font-family: "FreeSans"; font-size: 12pt; so-language: hi-IN }


Feedback

Lichtvoetig en met humor beschreven relatie tussen een moeder en zoon. Af en toe nog wat teveel uitgelegd.